Poniżej przedstawimy najprostszą metodę fotograficzną wyznaczania jasności tła nieba. Przykładowe pomiary zostały przeprowadzone w nocy 16/17 listopada 2013 r. podczas pełni Księżyca. Wybranych zostało pięć obiektów, które znajdowały się w różnych odległościach kątowych od Księżyca.
Wykonywane były ekspozycje 30-sekundowe przy czułości 800 ISO. Obrazy były zapisywane w trybie RAW. Do określania jasności wykorzystano darmowy program IRIS. Procedura wygląda następująco, po uruchomieniu programu IRIS ustawiamy katalog roboczy (File→Settings→Working Path), na ten, w którym mamy zgromadzone wykonane zdjęcia. Następnie wczytujemy plik RAW (Digital photo→Decode RAW files). W tym momencie pojawia się nowe okno. Uwaga: po wywołaniu tego okna główne okno często zostaje automatycznie zminimalizowane. Trzeba je przywrócić i wtedy dopiero widać nowo otwarte okno, do którego przeciągamy pliki, które chcemy wczytać.
W okienku „Name” wpisujemy tekst, który będzie nazwą wczytanych plików (z kolejnym numerem) i klikamy przycisk „→RGB”. W tym momencie pliki RAW są dekodowane i zapisywane do nowych plików. Uwaga! Nowe pliki mają rozmiar około 70 MB każdy – należy zadbać o odpowiednią ilość miejsca na dysku. Po zakończeniu konwersji do plików RGB zamykamy to okno klikając „Done”.
Następnie rozdzielimy pliki RGB na poszczególne barwy i oznaczymy jasność tła używając pliku zawierającego obraz w kanale G. W tym celu otwieramy nowe okno (Digital photo->RGB Separation), w którym wpisujemy nazwy plików zawierających obrazy w poszczególnych barwach. Następnie wczytujemy obraz w kanale G (File→Load) i otwieramy nowe okno za pomocą Analysis→Aperture photometry. W nowym oknie wpisujemy nowe wartości w polach Radius1 (10), Radius2 (15), Radius3 (30) i klikamy „OK”. Na obrazie pojawia się teraz zestaw trzech kółek. Środkowym kółkiem najeżdżamy na jakąś gwiazdę (o pośredniej jasności), która znajduje się w okolicy środka obrazu i klikamy lewym przyciskiem myszy. W okienku „Output” pojawia się informacja o odczytanej jasności tła (Background). Należy zapisać tą wartość na kartce albo w jakimś pliku tekstowym. Powtarzamy tą procedurę dla wszystkich plików jakie zgromadziliśmy.
nazwa obszaru | odległość kątowa od Księżyca (stopnie) | jasność tła |
---|---|---|
Plejady | 14 | 3014 |
Aldebaran | 23 | 2735 |
Betelgeza | 43,5 | 2586 |
Pollux | 66,5 | 2383 |
Dubhe | 90 | 2386 |
Otrzymane wyniki można przedstawić na wykresie. Wyraźnie widoczny jest spadek jasności tła nieba wraz z oddalaniem się od Księżyca w pełni.
Wykorzystując instrumenty dostępne w pracowni i powyższą metodę można w stosunkowo krótkim czasie przeanalizować jasność tła nieba w różnych kierunkach i na różnych wysokościach nad horyzontem. grupy uczniów mogą fotografować te same obszary nieba, a następnie porównać swoje wyniki i, uśredniając je, uzyskać wartościowe i wiarygodne oszacowania rozkładu jasności tła nieba w rejonie Gór Izerskich.